Alles over Van Halen

Van Halen was een van de meest spectaculaire en baanbrekende hardrock bands die Amerika in de jaren 70 voortbracht. Vooral het titelloze debuut uit 1978 is een mijlpaal in het heavy genre. Na het vertrek van frontman David Lee Roth maakte de band halverwege de jaren 80 een doorstart met Sammy Hagar. De dood van meestergitarist Eddie van Halen in 2020 bezegelde het lot van zijn band. Of heeft Van Halen toch nog een toekomst?

Het Van Halen verhaal valt in wee delen uiteen: de eerste jaren met David Lee Roth en de doorstart vanaf 1985 met zijn opvolger Sammy Hagar. Hoewel de band sinds het begin van de jaren 70 actief was, duurde het tot 1978 voor het titelloze eerste album op de markt kwam. Het was een volmaakt debuut met geweldige eigen songs en een grondig verbouwde cover van de Kinks-klassieker You Really Got Me. Bassist Michael Anthony en drummer Alex van Halen zorgden voor een betonnen basis. David Lee Roth was misschien niet de beste rockzanger aller tijden, maar compenseerde dat met een overdosis charisma en persoonlijkheid. De ervaren producer Ted Templeman (o.a. Doobie Brothers, Little Feat, Montrose, Carly Simon) leidde alles in goede banen. Het eerste album was vooral de triomf van de gitarist Eddie van Halen, die met zijn oogverblindende snelheid, unieke sound, speelse solo’s en compositorische vernuft alles en iedereen wegblies. De wereld was een gitaarheld rijker.

Nederlands randje

Het was ook nog eens een succesverhaal met een Nederlands randje. Alex en Eddie waren begin jaren 60 als kinderen met hun ouders van Nederland naar Amerika geëmigreerd. In de jaren die volgden op het debuut werd het succes van de band uitgebouwd met albums als Van Halen II, Women And Children First en Fair Warning. Eddie van Halen verraste zijn fans door zich voor het album 1984 te stortten op de synthesizer, zoals goed te horen was in de single Jump. Botsende ego’s en muzikale meningsverschillen leidden niet veel later tot het vertrek van David Lee Roth.

Heel even werd gevreesd voor de toekomst van Van Halen, maar Sammy Hagar bleek de engel die redding bracht. De keuze voor de roodharige rocker was ook logisch. Hij had al een succesvolle solocarrière achter de rug en was in een grijs verleden zanger geweest van Montrose – een stilistische voorloper van Van Halen. Met hem aan boord werd de zegetocht voortgezet. Hij was te horen op albums als 5150, OU812 en For Unlawful Carnal Knowledge. De platen leverden hits op als Why Can’t This Be Love, Love Walks In, When It’s Love en Poundcake. Het avontuur van de Roth-jaren bleek wel deels ingeruild voor een gepolijst en radiovriendelijk geluid. Morrende fans doopten de band in deze periode dan ook om tot ‘Van Hagar’. In 1996 botsten de ego’s opnieuw in Van Halen met het vertrek van Sammy Hagar als voorspelbaar uitkomst.

Gary Cherone

Het was het begin van een verwarrende periode waarin Van Halen veel van het opgebouwde krediet bijna achteloos verspeelde. De band haalde de banden aan met David Lee Roth, maar maakte vervolgens met Extreme-zanger Gary Cherone het dramatisch slechte Van Halen III. Terwijl het stil werd rond de band gingen Roth en Hagar samen maar op tournee als – met een knipoog naar een illuster soul duo – Sam and Dave. Er volgden nieuwe tournees van Van Halen, eerst met Sammy Hagar, later ook weer met zijn voorganger. Vooral bij de fans van het eerste uur zette het kwaad bloed dat de bassist Michael Anthony, verantwoordelijk voor de karakteristieke tweede stem, rücksichtslos aan de kant werd geschoven. Op gezette tijden verschenen compilaties, telkens aangevuld met een enkel nieuwe liedje. In 2012 voltrok zich dan toch een wonder toen er in de vorm van A Different Kind Of Truth dan toch een nieuw album verscheen, met David Lee Roth als zanger en zoonlief Wolfgang van Halen als bassist. Het album werd gevolgd door een nieuwe en succesvolle concertreeks. Dat vooral Roth in vocaal opzicht een jasje uit had gedaan, bleek toen in 2015 de concertregistratie Tokyo Dome Live In Concert uitgebracht werd.

Wolfgang van Halen

Het werd daarna opnieuw stil rond de band, waarbij de verhalen over de gezondheid van Eddie van Halen wel steeds verontrustender werden. Op 6 oktober 2020 werd bekend dat de gitarist was bezweken aan kanker. De wereld verloor een van de grootste gitaristen die de jaren 70 had voortgebracht. Een muzikant die virtuositeit, stijl en humor in zijn spel verenigd had en een bron van inspiratie was voor generaties gitaristen die na hem kwamen. Zijn overlijden betekende het onvermijdelijke einde van de band. Wel begon zijn zoon Wolfgang van Halen niet veel later zijn eigen muzikale leven met de band Mammoth WVH, waar hij tot nu toe twee albums mee uitbracht.

Een Van Halen zonder Eddie leek lang ondenkbaar, maar achter de schermen lijken er toch gesprekken gevoerd te worden over een eerbetoon aan de band, in wat voor vorm dan ook. Tijdens de Britse en Amerikaanse hommages aan de overleden Foo Fighters drummer Taylor Hawkins speelde hij in totaal vier Van Halen-nummers, waarbij hij de techniek van zijn vader akelig dicht benaderde. Michael Anthony zou wel te porren zijn voor de gedeeltelijke reünie, net als zanger David Lee Roth. Onzekere factor is alleen Alex van Halen, die nog hevig zou rouwen om zijn broer. Het verleden van de band is indrukwekkend. Of Van Halen ook nog een toekomst heeft, is dus afwachten. (Tekst loopt door onder de video)

(Selectieve) Discografie:

Albums die je niet links mag laten liggen

• Van Halen (1978)
• Van Halen II (1979)
• Women and Children First (1980)
• Fair Warning (1981)
• Diver Down (1982)
• 1984 (1984)
• 5150 (1986)
• OU812 (1988)
• Balance (1995)

Live:

• Live: Right Here, Right Now (1993)

Compilaties:

• Best Of – Volume I  (1996)

Topsingles:

• Eruption/ You Really Got Me (1978)
• Runnin’ with the Devil (1978)
• Ain’t Talkin’ ‘bout Love (1978)
• And the Cradle Will Rock… (1980)
• Pretty Woman (1982)
• Jump (1983)
• Panama (1984)
• Hot for Teacher (1984)
• Why Can’t This Be Love (1986)
• Dreams (1986)
• When It’s Love (1988)
• Don’t Tell Me (What Love Can Do) (1995)
• Can’t Stop Lovin’ You (1995)
• Amsterdam (1995)

TV show: Eddie Van Halen Collection on Letterman, 1985, 1995

Film: Van Halen 1984 Documentary (2023)

Boek: Tonechaser: Understanding Edward: My 26-Year Journey with Edward Van Halen by Steve Rosen (2022)

Podcast: Dave & Dave Unchained Van Halen Podcast

Facts:

• In de contracten voor live-optredens stond de eis dat er in de kleedkamers kommen met M&M’s stonden waarvan alle bruine M&M’s waren verwijderd
• Gene Simmons van Kiss vond dat ze hun naam moesten veranderen in Daddy Long Legs
• Geruchten dat de band een vaderschapsverzekering ter waarde van een miljoen dollar had afgesloten, zijn niet waar
• Daryl Hall van Hall & Oates werd gevraagd om David Lee Roth te vervangen als zanger
• De bandleden waren liefhebbers van snelle auto’s
• Sammy Hagar en Michael Anthony vormden samen nog twee bands: Chickenfoot en The Circle
• Van Halen speelde ooit een openluchtoptreden tijdens een bizarre sneeuwstorm
• David Lee Roth werd ooit door de roadies in een dwangbuis afgevoerd
• Ze verdienden ooit $1,5 miljoen met één concert, waarbij David Lee Roth de hele tijd dronken was
• Ze ‘leenden’ hun logo van een poster van Jimi Hendrix
• Toen Sammy Hagar de nieuwe zanger werd stelde de platenmaatschappij voor dat de band hun naam zou veranderen in Van Hagar
• Hun producer overwoog in 1977 David Lee Roth te vervangen door Sammy Hagar
• Sammy Hagar zegt dat David Lee Roth weigerde naast hem te zingen
• De zoon van Eddie, Wolfgang, kwam op 15-jarige leeftijd bij de band
• Eddie Van Halen zorgde voor een revolutie in het gitaarspel met zijn tapping techniek
• De iconische gitaarsolo in “Eruption” liet de virtuositeit van Eddie Van Halen zien