Alles over Janis Joplin

Janis Joplin was natuurlijk de zangeres van de paarse zonnebrillen, de weelderig gedrapeerde boa’s, het wild getoupeerde haar en de lange veren die daaruit staken. De Amerikaanse zangeres was echter veel meer dan een kleurrijke verschijning. Ze was een zangeres met een enorme zeggingskracht, die zong met het hart op haar tong. Eigenzinnig als ze was, opende ze deuren voor veel zangeressen die na haar kwamen.

Als je de beelden van het Monterey Festival van 1967 ziet, is het niet moeilijk voor te stellen hoe Janis Joplin zo’n enorme indruk kon maken. In de vroege jaren van de popmuziek moesten zangeressen nog voldoen aan een schoonheidsideaal dat meestal door mannen gedicteerd werd. Janis Joplin brak daarmee. Met hoe ze eruitzag, zich gedroeg en vooral hoe ze zong. Ze keerde zich binnenstebuiten in songs als Ball & Chain en Down On Me. Dit was geen jonge vrouw die in de pas liep, maar een artieste die zelf de regels bepaalde. En zich daarbij net zo gretig op het rock-‘n’-roll leven stortte als haar mannelijke collega’s.

Monterey Pop Festival

Janis Joplin werd geboren op 19 januari 1943 in Texas. Ze was haar hele jeugd een buitenbeentje, met soms dramatische consequenties. Van haar uiterlijk tot haar muziekvoorkeur – vaak was ze het mikpunt van spot. In de jaren 60 ontvluchtte ze het verstikkende milieu. In de ontluikende muziekscene van San Francisco probeerde ze als zangeres voet aan de grond te krijgen. Na een paar valse starts lukte dat dus in de zomer van 1967 op het Monterey Pop Festival – even buiten San Francisco. Ze was toen nog officieel zangeres van de band Big Brothers And The Holding Company, maar toen de beelden van het optreden de wereld over gingen, haar iedereen het alleen nog maar over haar – Janis Joplin.

Robert Crumb

Nog steeds als lid van Big Brother And The Holding Company maakte ze in 1968 het tweede album Cheap Thrills, dat gestoken werd in een inmiddels iconische hoes van illustrator Robert Crumb. Een album vol ronkende blues, soul en rock als decor voor de extraverte zang van Janis Joplin. Het werd een internationaal succes, met alleen al in Amerika tweemaal de platina status. De zangeres liet een jaar later met haar volgende album I Got Dem Ol’ Kozmic Blues Again Mama! Horen hoe ze zich bleef ontwikkelen. Ze was inmiddels onder eigen naam verder gegaan, met de Kozmic Blues Band als haar nieuwe begeleiders. Op het album speelden blazers een belangrijke rol, waarmee Janis Joplin haar liefde voor soul wilde benadrukken.

Woodstock

Eind jaren 60 was Janis Joplin een van de meest populaire zangeressen ter wereld. Vanwege haar overmatige drugs- en drankgebruik werd het echter nooit rustig in haar leven. Het begon ook een steeds grotere wissel op haar werk te trekken. In augustus 1969 speelde ze op het legendarische Woodstock festival, maar het werd bepaald geen herhaling van haar doorbraak van twee jaar eerder. De zangeres leek volledig van de wereld te zijn. Janis Joplin begin in 1970 desondanks vol goede moed aan de opnamen van wat haar tweede soloplaat moest worden. Voor de buitenwereld oogde ze gelukkig, ze leek de drugs op een veilige afstand te houden en de opnamesessies in Los Angeles verliepen voorspoedig. Groot was dan ook de schok toen ze op 4 oktober dat jaar dood in haar hotelkamer werd aangetroffen. Toch een overdosis. De wereld rouwde. Het album waar ze aan werkte, werd afgemaakt en werd in 1971 uitgebracht met de titel Pearl – haar bijnaam. Met songs als Cry Baby, Move Over, Mercedes Benz en Me And Bobby McGee werd het meteen tot het hoogtepunt van haar bescheiden oeuvre gerekend. Het werd met afstand haar meest succesvolle album, waarvan alleen in Amerika al 4 miljoen exemplaren verkocht werden.

P!nk

Na haar vroege dood leefde Janis Joplin niet alleen voort in haar muziek. Veel zangeressen gingen verder op het pad dat zij geplaveid had. Zoals Bette Midler, die o.a. schitterde in de op het leven van Janis Joplin gebaseerde film The Rose. Zangeressen als Madonna, Cyndi Lauper, Joan Jett, Liz Phair, Debbie Harry (Blondie), Melissa Etheridge, Joss Stone, Amy Winehouse en Beth Hart lieten haar naam regelmatig vallen in interviews. Janis Joplin als de oermoeder van de sterke vrouwen in de popmuziek. Of zoals P!nk het zelf zei: “zonder Janis Joplin was ik waarschijnlijk geen zangeres geworden.”

(Selectieve) Discografie:

Albums die je niet links mag laten liggen

(Als leadzangeres van Big Brother & the Holding Company)

• Big Brother & the Holding Company (1967)
• Cheap Thrills (1968)

(Als solo-artiest)

• I Got Dem Ol’ Kozmic Blues Again Mama! (1969)
• Pearl (1971)

Live:

• In Concert (1972)
• Woodstock: Sunday August 17, 1969 (2019)

Compilaties:

• Janis Joplin’s Greatest Hits (1973)
• The Essential Janis Joplin (2003)
• Cry Baby – The Ultimate Collection (2009)

Topsingles:

• Piece of My Heart (1968)
• Try (Just a Little Bit Harder) (1970)
• Me and Bobby McGee (1971)
• Cry Baby (1971)
• Mercedes Benz (1971)

TV show: The Dick Cavett Show (1968, 1969,1970)

Film: Woodstock (1970), Janis: Little Girl Blue (2015)

Boek: Janis – Her Life and Music door Holly George-Warren

Podcast: Dead Rock Stars 21: Janis Joplin

Facts:

• Janis Joplin had van nature een prachtige stem
• De legendarische Monterey Pop-doorbraak van Janis Joplin bleef bijna uit door filmcontract strubbelingen
• Ze coverde de Bee Gees op haar eerste soloalbum
• Janis Joplin kocht een grafsteen voor haar idool; de blueszangeres Bessie Smith
• In haar leven had ze slechts één echte hit: Piece Of My Heart
• Janis Joplin is lid van Club 27
• Ze heeft haar Mercedes-Benz nooit gekregen
• Ze werd in 1995 opgenomen in de Rock and Roll Hall of Fame als eerste vrouw ooit
• Ze ontving in 2005 een Grammy Award voor haar hele oeuvre
• Ze was een pionier van het psychedelische rock genre
• Ze wordt algemeen beschouwd als een van de meest invloedrijke zangeressen van de twintigste eeuw
• Janis Joplin had een turbulent persoonlijk leven en worstelde met een alcohol- en drugsverslaving