Publicatiedatum 01-05-2024 Laatst gewijzigd 08-05-2024
The Stone Roses is het voorbeeld van een band die alles geeft op het allereerste album. Het levert in 1989 een klassiek debuut op. De titelloze plaat zet Manchester definitief op de kaart als toonaangevende popmuziekstad en legt de basis voor de Britpop. Nog altijd wordt het regelmatig genoemd als een van de beste albums die het Engeland van de jaren 80 voortbrengt. De magie van The Stone Roses vervliegt echter gauw, om nooit meer echt terug te komen.
Het titelloze debuut van The Stone Roses is een plaat waar door Britse muziekfans die de vinger aan de pols hebben enorm naar uitgekeken wordt. De band ontstaat al in 1983 en treedt in het begin vooral veel op, terwijl de groep in regelmatig wisselende samenstelling zoekt naar een eigen geluid. De invloeden uit de jaren 60 – lees: The Beatles en The Byrds – zijn nooit ver weg. De bezetting van de band stabiliseert zich uiteindelijk rond zanger Ian Brown, gitarist John Squire, bassist Mani en drummer Reni. Er komen in de tweede helft van de jaren 80 wat singles uit die buiten de intimi van de band weinig weerklank vinden. The Stone Roses moeten het vooral hebben van de intense en vaak chaotisch verlopende optredens.
Action painting
De berichten daarover wekkende belangstelling van platenmaatschappijen. In 1988 tekent de groep bij het net opgerichte label Silvertone. Het debuut wordt opgenomen in verschillende studio’s, terwijl de industrieveteraan John Leckie tekent voor de productie. Hij werkt eerder met o.a. Pink Floyd, Paul McCartney, Simple Minds, XTC en onze eigen Nederlandse symfotrots Kayak. Het debuut ligt op 2 mei 1989 in de winkel. Het album is gestoken in een werkelijk prachtige hoes met daarop een fragment van een schilderij van gitarist John Squire, in de explosieve action painting stijl van Jackson Pollock. De naam van het werk is Bye Bye Badman, ook de titel van een van de songs.
Tekst gaat verder onder video
‘Goddelijk’
Hoewel er dus reikhalzend naar die eerste plaat van dat veelbelovende bandje uit Manchester uitgekeken wordt, zijn de eerste reacties wat lauw. Illustratief is het magere zeventje dat de plaat krijgt in het dan nog toonaangevende muziekblad NME. Overigens noemt het al even prestigieuze Melody Maker de plaat juist ‘godddelijk’. Het is al even veelzeggend dat diezelfde NME eind 1989 het debuut van The Stone Roses prominent plaatst in het lijstje van beste albums van het jaar. Het duurt even voordat iedereen doordrongen raakt van de charmes van het album.
Traditionele rockplaat
Achteraf gezien is het ook wel begrijpelijk. Op het moment dat het album uitkomt, maakt Manchester naam als een muziekstad waar op een wonderbaarlijke manier de ooit onoverbrugbare werelden van de dance en de rock met elkaar versmelten. New Order baant in dat opzicht de weg. The Happy Mondays is een groep die daarop verder gaat. Vergeleken daarbij is het eerste album van The Stone Roses een vrij traditionele rockplaat. Veel gitaren en meerstemmige zang. Nog altijd waart de geest van The Beatles en The Byrds rond. Maar hoe klassiek de invloeden zijn, de liedjes klinken fris en actueel. Uiteindelijk kan vrijwel niemand er omheen dat The Stone Roses die – en andere – invloeden verwerkt tot zeldzaam sterke songs als I Wanna Be Adored, She Bangs The Drums en misschien wel de mooiste: Made Of Stone. Een ander hoogtepunt is het uitgesponnen I Am the Resurrection waarin de band helemaal los gaat. De songschrijvers Ian Brown en John Squire etaleren in al die pareltjes een uniek gevoel voor melodie. John Leckie geeft ze het warme, hypnotiserende geluid mee dat ze verdienen.
Tekst gaat verder onder playlist
Verveelde rockster
Zo wordt het debuut toch een succes met noteringen in de albumlijsten in Engeland, Amerika en Nederland. De plaat duikt ook op in talloze eindejaar lijstjes van 1989. Het is een doorbraak die dus deels aan de muziek te danken is, maar de nog altijd onvoorspelbare optredens helpen ook. Net als het tegendraadse gedrag tijdens tv-optredens en de ongenaakbare attitude tijdens interviews. Vooral frontman Ian Brown schittert in zijn rol als van zichzelf vervulde en tot op het bot verveelde rockster. I Wanna Be Adored en I Am The Resurrection zijn niet voor niets de openings- en slotsongs van het album. Het debuut blijkt een bron van inspiratie te zijn voor een hele generatie nieuwe Britse bands, met The Verve en Oasis voorop. In de loop van de jaren groeit de status nog verder, wat in 1999 en 2009 leidt tot reissues met allerlei bonusmateriaal.
Momentum
Helaas weten The Stone Roses geen goed vervolg te geven aan dit veelbelovende begin. De band wil ondanks een vijfjarig contract weg bij Silvertone. Er wordt een nieuwe deal getekend met de Amerikaanse muziekgigant Geffen, maar juridisch wapengekletter zorgt voor veel vertraging. Tijdens de uitputtende sessies voor de cruciale tweede plaat lijkt het alsof The Stone Roses met het debuut al het kruit verschoten te hebben. Als op 5 december 1994 het veelzeggend getitelde The Second Coming eindelijk uitkomt, is het momentum vervlogen. Andere groepen domineren de voorpagina’s van de bladen, het muzikale klimaat is veranderd en zelfs de meest devote fans erkennen dat The Second Coming bepaald geen artistieke wedergeboorte is.
Tekst gaat verder onder video
Nostalgie
In oktober 1996 valt de band uit elkaar. The Stone Roses zijn van 2011 tot 2017 wel weer actief. Er worden wat nieuwe liedjes uitgebracht, maar het gaat verder vooral om de lucratieve shows waar de nostalgie hoogtij viert. Ian Brown is dan allang een succesvolle solocarrière begonnen, net als John Squire. Zijn meest actuele wapenfeit is het alom goed ontvangen album dat hij samen met Oasis’ Liam Gallagher maakt en dat in maart 2024 uitkomt. De meest bands hebben minstens een handvol goede albums in zich. De bliksem slaat bij The Stone Roses maar een keer in. Het levert alleen wel een van de beste Britpop platen aller tijden op.
