Classic Album: Led Zeppelin – Led Zeppelin I

Op 12 januari 1969 – 55 jaar geleden – verschijnt het titelloze debuut van Led Zeppelin. Het album wordt aanvankelijk onthaald op negatieve recensies, maar het grote publiek trekt zich daar niets van aan. De eerste plaat bezorgt het Britse kwartet een vliegende start en legt de basis voor een van de grootste succesverhalen van de jaren 70.

Het debuut van Led Zeppelin komt niet uit de lucht vallen. Hoewel de band nog maar kort bij elkaar is, verdienen de meeste leden al jaren hun sporen in de bruisende muziekwereld van de Britse hoofdstad. Drummer John Bonham en bassist John Paul Jones leveren bijdragen aan talloze opnamesessies. De laatste werkt als veelgevraagd arrangeur met artiesten als Cat Stevens, Dusty Springfield, Herman’s Hermits en Shirley Bassey. Het virtuoze spel van gitarist Jimmy Page is te horen op platen van o.a. The Kinks, The Who, The Rolling Stones, Marianne Faithfull, Van Morrison en Petula Clark. Hoewel hij een paar singles op zijn naam heeft staan, is alleen zanger Robert Plant nog een relatief onbeschreven blad. De band Led Zeppelin komt voort uit The Yardbirds, waar Jimmy Page in 1966 lid van wordt. Als die groep langzaam uit elkaar valt, blijft hij met de latere Led Zeppelin-bezetting nog even actief als The New Yardbirds. Na protest van ex-collega’s wordt toch voor een nieuwe naam gekozen: Led Zeppelin. Het is geïnspireerd op een grap die The Who-drummer Keith Moon eerder maakt over een supergroep waar Jimmy Page over fantaseert: ‘die band gaat neer als een ballon van lood – “a lead balloon”.

Atlantic

Vanaf het begin wordt alles goed aangepakt, wat Led Zeppelin vooral te danken heeft aan de manager Peter Grant – type: eerst slaan, dan praten. Om de gigantische stap naar Amerika alvast te maken sluit de band geen contract met een Brits label, maar met het Amerikaanse hoofdkantoor van muziekgigant Atlantic. De platenmaatschappij heeft in voorgaande decennia veel succes met jazz, blues en soul, maar heeft het oog ook op de jonge rockmarkt laten vallen. Led Zeppelin lijkt het ideale breekijzer. De band peutert een recordbedrag aan voorschot los, eist een totale creatieve vrijheid en mag de songs bij een eigen uitgeverij onderbrengen. Nog voor het debuut in de winkel ligt, gaat de band op tournee. Op 26 december 1968 vindt in Denver het eerste Amerikaanse optreden plaats. De opmars kan beginnen.

Dazed And Confused

In de maanden daarvoor werkt het kwartet in de Olympic Studio in Londen aan het eerste album. Jimmy Page neemt zelf de productie voor zijn rekening, bijgestaan door technicus Glyn Johns. Het verleden van de bandleden klinkt hier en daar door in de songs. Zoals in Dazed And Confused, een smartelijk blues-nummer dat een van de hoogtepunten van het debuut is. Jimmy Page voert zichzelf op als componist. Decennia (en een rechtszaak) later moet hij erkennen dat het stevig geënt is op het gelijknamige nummer van de Amerikaanse folkzanger Jake Holmes, die eerder in het voorprogramma van The Yardbirds speelt. Zoals folkzangeres Anne Bredon op de latere uitvoeringen van het album ook een co-credit krijgt voor het nummer Your Time Is Gonna Come. Het zijn staaltjes van proletarisch componeren die ook op volgende albums van Led Zeppelin opduiken.

Rock-god

Het doet allemaal niets af aan de verpletterende kwaliteit van het debuut van Led Zeppelin. De mix van heavy rock, blues, soul en zelfs vleugjes folk is voor die tijd volkomen uniek. Songs als Good Times Bad Times, Babe I’m Gonna Leave You, de Willie Dixon-cover You Shook Me en Communication Breakdown worden ook nog eens superieur uitgevoerd. De basis die John Bonham legt is van beton, maar swingt altijd. Het fundament wordt verder ingekleurd door John Paul Jones die naast de bas ook toetsen speelt. Robert Plant openbaart zich als een extraverte rock-god die huilt, kirt, gilt en schreeuwt. De ster van de show is vooral Jimmy Page die de zanger tegengas biedt zijn expressieve spel waarbij hij brute riffs met het grootste gemak afwisselt met flitsende solo’s. Led Zeppelin is boven alles een hecht collectief dat bestaat uit leden die voor elkaar geboren zijn, wat ook blijkt tijdens de optredens die de band in die periode geeft.

Golden Earring

Het zijn veel optredens. In dat krankzinnig drukke jaar 1969 toert Led Zeppelin liefst vier keer door Amerika. Leuk om te weten: tijdens een van die shows, op 16 mei 1969 in de Grande Ballroom in Detroit, staat ons eigen Golden Earring in het voorprogramma. Engeland wordt ook met een viertal tournees verovert, terwijl de band ondertussen werkt aan materiaal voor Led Zeppelin II dat nog in datzelfde jaar 1969 uitkomt. Het overvolle schema, dat verder dicht geplamuurd wordt met interviews en TV-sessies, zorgt er wel voor dat Led Zeppelin een vliegende start beleeft.

Rolling Stone

Het debuut, voorzien van een foto uit 1937 van een brandend neerstortende Hindenburg, komt op 12 januari 1969 uit in het zo belangrijke Amerika. Veelzeggend: de rest van de wereld moet tot maart wachten. Van de recensies hoeft de jonge band het aanvankelijk niet te hebben. Het dan nog toonaangevende Rolling Stone kraakt zo’n beetje elk aspect van de band. Jimmy Page is een matige componist en producer. Zanger Robert Plant wordt weggezet als een derderangs Rod Stewart. Het album als geheel wordt door de journalist van dienst afgedaan als een overbodige echo van Cream – de supergroep met onder anderen Eric Clapton.

Goudstatus

Zoals vaker het geval is, heeft het grote publiek maling aan dergelijke opvattingen. Atlantic trekt daarbij alles uit de kast om de plaat tot een succes te maken. De regionale radiostations worden bestookt met gratis promo-exemplaren van het album. De deejays ondervinden al snel dat de luisteraars massaal en vooral erg positief reageren als songs Good Times Bad Times, Dazed And Confused of Communication Breakdown uit de speaker van de radio knetteren. Nog voor het album uitkomt, zijn er al 50.000 exemplaren verkocht. In  de zomer van 1969 haalt het in Amerika al de goudstatus. De rest van de wereld haakt daarna vlot in. Led Zeppelin is dan hard op weg om de eerste mega-act van de jaren 70 te worden.

Aerosmith

Led Zeppelin wordt in dat nieuwe decennium oneindig veel groter. In de slipstream van het monstersucces van Led Zeppelin II, Led Zeppelin III en Led Zeppelin IV lopen ook de verkoopcijfers van het debuut verder op. Zoals ook de status van het album inmiddels onomstreden is. Het debuut van Led Zeppelin is de muzikale brug tussen de jaren 60 en de jaren 70. De wortels van de blues en de toekomst van de heavy rock. Het is daarmee een van de oer-platen van de hardrock. Het is een album dat veel jonge muzikanten inspireert, zoals de latere leden van groepen als Rush en Aerosmith. Al slaat Led Zeppelin later de vleugels verder uit, het debuut uit januari 1969 blijft het album dat behept is met een unieke en onweerstaanbare oerkracht.