De naam van Quincy Jones zal in de eerste plaats associaties oproepen met de pop legende Michael Jackson. Hij had als co-producer en arrangeur immers een enorm aandeel in het monstersucces van de albums Off The Wall, Thriller en Bad. De legendarische Amerikaan die op 14 maart 90 jaar wordt, liet ons in zijn lange loopbaan natuurlijk nog veel meer na. Als componist, producer, arrangeur, muzikant, bandleider en zakenman legde daarbij een enorme veelzijdigheid aan de dag. Het overzicht van een werkzaam en vooral succesvol leven.
Er zijn weinig Amerikanen die zo’n grote rol hebben gespeeld in de naoorlogse muziek als Quincy Delight Jones Jr., zoals hij op 14 maart 1933 in Chicago geboren werd. Zijn jeugd was verre van rimpelloos, maar niet ongelukkig. De religieuze liederen die zijn moeder zong, bezorgden hem een eerste liefde voor muziek. Die werd verder aangewakkerd toen hij als 14-jarige de maar twee jaar oudere Ray Charles zag optreden. Quincy ging studeren aan het conservatorium van Boston. Niet veel later begon hij zijn professionele loopbaan als trompettist, arrangeur en pianist in de band van jazzmuzikant Lionel Hampton. De jonge Quincy Jones ontpopte zich vooral als een begaafde arrangeur. Al vroeg deden grootheden als Sarah Vaughan, Count Basie, Duke Ellington en Ray Charles een beroep op hem.
In de jaren 50, terwijl hij nog steeds maar begin 20 was, werd zijn leven beheerst door muziek. Hij schreef talloze arrangementen, toerde met de grote jazzmuzikanten van die tijd en richtte uiteindelijk zijn eigen gezelschap op. Hij trad daar regelmatig mee op in Amerikaanse tv-shows, maar stak ook veel tijd in het verder ontwikkelen van zijn vakmanschap. Dat laatste bracht hem ertoe om in 1957 tijdelijk in Parijs te gaan wonen en daar te studeren. De stormachtige opkomst van de jonge alleskunner bleef niet onopgemerkt. In 1961 werd hij vicepresident van de grote platenmaatschappij Mercury. Het was de eerste keer dat een zwarte Amerikaan zo’n prestigieuze positie in de muziekwereld kreeg.
In de jaren 60 was Quincy Jones dan ook alom aanwezig. Zijn talenten als componist, arrangeur en producer bleken geknipt voor het maken van soundtracks. In 1964 leverde hij met The Pawnbroaker zijn eerste filmmuziek af. In de jaren daarna volgden er meer, zoals die voor In Cold Blood, In the Heat Of The Night en They Call Me Mr. Tibbs!. Later maakte hij ook grote indruk met de muziek die hij verzorgde voor Roots, The Wiz en The Color Purple. Ondertussen werkte hij in verschillende hoedanigheden met grootheden als Frank Sinatra, Nana Mouskouri, Leslie Gore en Ella Fitzgerald. Onder eigen naam verschenen ook albums, waarop hij vaak een brug wist te slaan tussen zijn roots in de jazz en de actuele stijlen van de dag. Sterke voorbeelden daarvan waren Walking In Space uit 1969, Smackwater Jack uit 1971 en Body Heat uit 1974. Op dat laatste album werkte hij met de toenmalige jazz- en popelite, van Herbie Hancock tot Billy Preston en Al Jarreau.
Hij ontpopte zich daarnaast als een geweldige producer van funk, zoals te horen was op de vier nog altijd onweerstaanbare albums die hij van 1976 tot 1980 maakte met The Brothers Johnson: Looking Out For #1, Right On Time, Blam! en Light Up the Night. Het waren de absolute topjaren voor Quincy Jones. Zijn soundtrack voor The Wiz was een groot succes en bracht hem in contact met Michael Jackson die definitief voor een loopbaan onder eigen naam wilde gaan. De ervaren Quincy Jones bleek de ideale mentor voor de jonge, ambitieuze zanger te zijn. Dat bleek al met Off The Wall, het Michael Jackson album uit 1979. Alle records gingen echter aan flarden met Thriller dat in 1982 uitkwam.
Als producer, arrangeur en artistiek leider had Quincy Jones een bepalende hand in de sprankelende sound van het album dat liefst zeven wereldhits opleverde en dat de boeken inging als het best verkochte album aller tijden. De samenwerking kreeg in 1985 een vervolg met het door Michael Jackson en Lionel Richie geschreven en door Quincy Jones en Michael Omartian geproduceerde single We Are The World. Het werd uitgevoerd door USA for Africa – de verzamelnaam van zo’n beetje alle Amerikaanse zangeres die er destijds toe deden. Van Bob Dylan en Bruce Springsteen tot Tina Turner en Diana Ross. En natuurlijk Michael Jackson zelf.
De samenwerking met de popster stokte na het Bad-album uit 1987, maar in de decennia die volgden, sloeg Quincy Jones steeds verder zijn vleugels uit. Hij trad op met Miles Davis – een jeugdwens – en leverde de muziek voor de beëdiging van president Bill Clinton. Hij stortte zich op de wereld van de tv, een avontuur dat o.a. dankzij The Fresh Prince Of Bel-Air na zijn aanraking ook alweer in goud veranderde. Quincy Jones zette een betaaltelevisiestation op, investeerde in muziekopleidingen voor jongeren en bracht op gezette tijden nieuwe albums uit. Al die inspanningen leverden hem liefst 80 Grammy nominaties op. Er staan inmiddels 28 van die beeldjes op zijn schoorsteenmantel.
Zijn rijke leven werd in 2018 op een voorbeeldige manier in beeld gebracht met de documentaire die simpelweg Quincy heet. De biografie is nog altijd te zien op Netflix. Alleen de statistieken zijn al overweldigend. Quincy Jones schreef zo’n 2900 songs, nam 300 albums op, verzorgde 51 soundtracks en was betrokken bij het best verkochte album (Thriller) en de single (We Are The World) aller tijden. En daarnaast is hij de liefhebbende vader van zeven kinderen. De documentaire laat ook zien dat Quincy Jones op respectabele leeftijd nog altijd de wereld rondreist om te musiceren en te produceren, maar vooral om te inspireren.
Het sympathieke portret laat namelijk zien dat hij altijd oog heeft gehad voor de jeugd. Hoe belangrijk het is om vooral jonge, zwarte Amerikanen er op te wijzen dat er ook voor hen een toekomst in de muziek kan liggen. Quincy Jones wordt daarbij nog altijd gedreven door de voorbeelden uit zijn jeugd: Ray Charles die bewees dat je ondanks een beperking een topartiest kunt worden. En zijn vader, die hem voorhield dat als je aan een klus begon, je die altijd af moest maken. Wijze woorden die Quincy Jones veel gebracht hebben. Een vruchtbaar leven, met als resultaat een van de meest indrukwekkende oeuvres in de jazz en de popmuziek.