Het is de oerknal van de Rock ‘n’ roll. Een 19-jarige vrachtwagenchauffeur voldoet aan de droom van producent Sam Phillips om ‘een witte kerel te vinden die zingt als een donkere zanger’. Er waren rock ‘n’ roll opnames voor de knal, bijna allemaal gemaakt door zwarte artiesten, maar dit is het moment dat popmuziek zijn begin heeft.

Voor de Nederlandse muziek-cultuur is 17 mei 1960 een belangrijke dag. Radio Veronica ging toen definitief van start. De zender (die hun programma’s vanaf een schip op de Noordzee uitzond) werd enorm populair bij de jeugd, kwam als eerste met een hitlijst, introduceerde jingles om programma’s en diskjockey’s direct herkenbaar te maken, en bracht het fenomeen ‘Drive-inshows’ voort.

In 1964 waren ze al op Ed Sullivan’s televisieprogramma te zien. De volgende maand schoot ‘I Wanna Hold Your Hand’ naar de top van de Amerikaanse charts, snel gevolgd door hun vier eerdere singles. In maart 1964 bezetten ze de gehele top 5 van de Amerikaanse hitlijst. Beatlemania was geboren.  

Het was het eerste optreden van de Stones in Nederland. André van Duin(!) stond o.a. in het voorprogramma en Jos Brink was de presentator. Maar doordat de Stones niet op tijd begonnen en het voorprogramma maar bleef duren, nam de onrust in het publiek toe. Op het moment dat de band begon brak de hel los. Stoelen, flessen, schoenen vlogen richting het podium en enthousiaste fans klommen op het podium om vervolgens de eerste stage-dive ooit (in Nederland) uit te voeren. Na 4 nummers vluchtten de Stones het Kurhaus uit. De beelden gingen de hele wereld over. 

Net zo belangrijk als de eerste single van Presley was Dylan’s 6 minuten durende single en het betekende het einde van de drie-minuten-pop-single formule. Het hoogtepunt van Dylan’s meest intensieve creatieve periode en de geboorte van het moderne rocklied zoals we het kennen. Een paar maanden later trad Dylan op het Newport Folk Festival op met een elektrische gitaar. Provocerend en met een boodschap; terwijl het publiek joelde en Pete Seeger de elektrische kabels uit de stopcontacten probeerde te trekken, verwees Dylan het protest-folk tijdperk naar de geschiedenisboeken. 

Al opgenomen in New York in 1966 maar pas een jaar later uitgebracht. Het debuutalbum van de Velvet Underground. Rechtdoorzee gaande, repetitieve rock met onderwerpen zoals heroïnegebruik en sadomasochisme. Het werd geproduceerd door Andy Warhol en verpakt in zijn nu bekende hoes met banaan. Leek in eerste instantie te floppen maar wordt nu door velen beschouwd als een van de meest invloedrijke rockplaten die ooit zijn gemaakt.   

Woodstock, dat een half miljoen rock fans trok, was de meest dramatische massabijeenkomst van het hippie tijdperk en het begin van het einde van datzelfde ideaal. Hendrix’s aanslag op het Amerikaanse volkslied werd destijds geïnterpreteerd als een politieke verklaring tegen de Vietnam-oorlog, maar achteraf gezien kan deze worden gezien als een zwanenzang voor het tijdperk van vrede en liefde en voor Hendrix zelf. Hij stierf het volgende jaar.  

Hoewel rockcritici de Kinks hun ‘You Really Got Me’ uit 1964 aangeven als de eerste heavy metal single, is dit het moment dat het genre werd gedefinieerd in al zijn glorie. Vier harige jongens uit Birmingham zongen onwaarschijnlijke liedjes over Satan, de dood en de apocalyps op zware herhalende riffs. Een genre was geboren.    

Een van de weinige gevallen van een artiest die totale creatieve controle heeft en een meesterwerk produceert. Afgewezen door Berry Gordy, Gaye’s baas bij Motown, en betiteld door Gordy als commerciele zelfmoord, was dit het eerste soul conceptalbum dat Vietnam, racisme en ‘inner-city’ strijd aanpakte. 

Bowie vertelde begin jaren 70 aan een interviewer: ‘Ik ben homo, en altijd geweest.’ Wat de waarheid van de verklaring ook is, het kondigde de aankomst van zijn androgene alter ego aan die gestalte kreeg in juni 1972 op Ziggy Stardust & the Spiders From Mars. De eerste van Bowie’s vele exotische personages en het moment dat glamrock werd gelanceerd. Een van de meest invloedrijke albums van het decennium.

Kraftwerk signaleerde de komst van het computer tijdperk en creëerde gecomputeriseerde pop in hun state-of-the-art studio in Düsseldorf. Deze 22-minuten opus over de eentonigheid van het Duitse snelwegsysteem bereikte de Amerikaanse en Britse hitlijsten in een bewerkte versie en zou daarna van en enorme invloed en inspiratie op genres als hiphop, house en techno zijn. Check ook even de TopPop video. Deze geeft een prachtig snelweg-jaren-70 tijdsbeeld.

De hoesfoto is een van de meest iconische beelden van fotograaf Robert Mapplethorpe (het scherpe portret van Smith in een oversized wit shirt). Horses geeft mystiek, poëzie en proto-punk rock. De plaat blijft opmerkelijk in zijn lyrische ambitie en rauwe muzikale eenvoud en signaleert niet alleen het komende punk-tijdperk maar is ook een van de allereerste punk platen ooit.

Travolta en de Bee Gees brengen de disco bovengronds. De film die, weliswaar handig maar voorspelbaar, de downtown-disco scene van New York neer zette, laat een met zichzelf worstelende witte acteur en een niet zo hippe vocale groep zien. De meest verkochte soundtrack ooit.

Rap’s tweede ‘landmark’ na Rappers Delight van Sugarhill Gang. Wel de eerste die samples gebruikte. Stukken van liedjes van Queen, Blondie en Chic werden gecombineerd in een lange, naadloze groove van DJ Flash. ‘The Message’, dat het daaropvolgende jaar werd uitgegeven, was aan beide kanten van de Atlantische Oceaan een hit en was een doorbraak door gebruikelijke teksten te vervangen voor sociale geëngageerde teksten.  

Het omslagpunt dat de video net zo belangrijk maakte als de single. Het eerste televisiekanaal, dat volledig gewijd was aan muziek en wereldwijd uitgroeide tot een wereldwijd merk zoals Coca-Cola of Nike. Het collectieve popbewustzijn werd hiermee doordrenkt door de waarde die de muziekvideo uiteindelijk kreeg.  

Het grootste verkoop platenrecord aller tijden, Thriller, maakte Michael Jackson een wereldwijd icoon. Toen slechts 25 jaar, en zijn debuut al op vierjarige leeftijd gemaakt en zijn eerste hit op zijn 12e leek hij de eeuwige jeugd te hebben. In het licht van alles wat er sindsdien is gebeurd, is het de moeite waard te herinneren dat hij ooit een pop genie was. 

De single waarmee Madonna de massa definitief beroerde en haar een van de meest succesvolle popmerken maakte. Inclusief een slimme video waarin ze Marilyn Monroe acteerde, was de eerste en meest gedurfde van haar verschillende imago’s. 

Een geweldig moment voor de liefdadigheid maar ook een moment met gevolgen voor de popmuziek. Twee concerten georganiseerd door Saint Bob Geldof waren live te ontvangen in miljoenen woningen wereldwijd. Het leverde 50 miljoen pond op voor de goede doelen. Een van de grootste filantropische gebeurtenissen aller tijden, maar ook het moment dat pop werd verankerd als pure showbiz-entertainment.

Prince was misschien wel de meest begaafde liedjesschrijver en multi-instrumentalist van de jaren tachtig. Hij creëerde de meest perfecte crossover van funk en pop en goot er ook nog een sociaal sausje overheen. 

De geboorte van de gangsta rap. Een nummer dat zo extreem was dat het werd verbannen door radio en MTV en het bracht het platenlabel Ruthless in opspraak inclusief een waarschuwing van de FBI. Het startte de loopbaan van Dr. Dre, de meest succesvolle rap-producent ooit, en maakte Los Angeles in plaats van New York tot dan toe het centrum van de hiphop.

De single waarmee Nirvana en het genre grunge het grote publiek bereikte. Een vermenging van rock, metal en punk, met een structurele dynamiek die Cobain nog eens benadrukte met zijn geschreeuw.  

Napster was de eerste wereldwijd gebruikte peer to peer muziekdeelservice. Wat stevig bijdroeg aan het succes was het feit dat het gratis was. Via Napster kon er gechat worden en werden MP-3’s uitgewisseld van allerlei soorten muziek inclusief niet verschenen opnames. De muziekwereld stond vanzelfsprekend op zijn achterste benen en begonnen te procederen. In 2002 ging Napster failliet.

De iPod is een draagbare MP3 speler waarop gecomprimeerde audiobestanden zijn af te spelen. Ook deze uitvinding doet de muziekindustrie op zijn grondvesten schudden. Apple ontwikkelde vervolgens iTunes om muziekbestanden op een harde schijf in een computer te downloaden, te comprimeren en af te spelen. Deze bestanden konden vervolgens overgezet worden op de MP3 speler.

In het eerste decennium van de 21ste eeuw maken Britpop, Punk en Alt Rock een revival door. Hip Hop is verworden tot mainstream muziek. Country wordt nieuw leven ingeblazen door Taylor Swift, Carrie Underwood en Miley Cyrus. En ‘electronic music’ nestelt zich in het decennium ook boven de grond door acts als Daft Punk, Lady Gaga en Felix Da Housecat. In de Billboard jaarlijst van 2004 zijn vijftien liedjes in de top 25 van het genre R&B met namen als Beyoncé, Usher en Alicia Keys. 

Het Zweedse Spotify wordt opgericht in 2006 en betreed begin 2010 de muziekmarkt. Naast muziek afspelen kan men ook afspeellijsten aanmaken zoals eerder toegepast in spelers zoals bijvoorbeeld iTunes. Met de komst van streamingdiensten heeft de muziekindustrie sinds 2011 een consistente omzetgroei laten zien, waarbij streaming nu meer inkomsten per jaar genereert dan digitale downloads. Spotify, Apple Music en Amazon Music zijn wereldwijd de grootste streamingdiensten.

bron: Wikipedia & Guardian.com

Nabewerking: Legacy of Music