Spotlight
De vrouw van Johnny Cash die er niet mocht zijn

Vanaf het moment dat countryzanger Johnny Cash met June Carter getrouwd was, werd zijn eerste vrouw Vivian Liberto uit zijn verleden weggeschreven. Als ze al ter sprake kwam, zoals in de biopic Walk The Line, werd ze geportretteerd als een blok aan zijn been. De vrouw waarvan hij zich moest ontdoen om zijn verslaving te overwinnen en het echte geluk te vinden. Het is een beeld dat definitief rechtgezet wordt met de ontroerende documentaire My Darling Vivian. De vier dochters die zij had met Johnny Cash richten daarmee een verdiend monument op voor hun in 2005 overleden moeder.

Het gegeven zou zo vertaald kunnen worden naar een echte countrysong: een jonge Johnny Cash zag de 17-jarige Vivian Liberto zwieren op een rollerskatebaan en raakte op slag verliefd. Terwijl hij zijn diensttijd in Duitsland sleet, stuurden ze elkaar vele honderden brieven. Soms meerdere per dag. De aanhef was steevast: ‘My darling Vivian.’ Smoorverliefd waren ze immers. Zodra hij terug in Amerika was, trouwden ze halsoverkop. Negen maanden later meldde zich hun eerste kind, Rosanna. In de jaren daarna volgden, in hoog tempo, Kathy, Cindy en Tara. Op haar 25ste was Vivian moeder van vier kinderen. 

Ondertussen raakte de loopbaan van Johnny Cash als countryzanger in een stroomversnelling. Een appartementje in Memphis werd verruild voor een mansion in Californië. Het muziekleven was echter veeleisend, ondervond het stel. Manlief was vrijwel onafgebroken op tournee. De liefde was er aanvankelijk tegen bestand. I Walk The Line, een van zijn eerste hits, scheef Johnny Cash om zijn onvoorwaardelijke trouw aan Vivian te bezegelen.

Om het moordend tempo van optreden en opnemen vol te houden, zocht Johnny Cash zijn toevlucht tot pillen. Het was inmiddels ook een publiek geheim dat de zanger het niet erg nou nam met de huwelijks trouw. Het trok een zware wissel op het huwelijk. Desondanks verscheen Vivian aan de zijde van haar man toen hij zich bij de rechtbank moest verantwoorden door het smokkelen van pillen uit Mexico. Een loyaliteit die haar duur te staan kwam. Een foto van haar en haar echtgenote werd door een krant extra zwart afgedrukt en voorzien van de suggestie dat Johnny Cash met een zwarte vrouw getrouwd was. In werkelijkheid had ze Italiaanse roots.

Het bleef niet zonder gevolgen. In de zuidelijke staten van Amerika werden alle concerten afgezegd. Zowel de zanger als zijn vrouw werden bestookt met doodsbedreigingen. Een pure hel, maken haar dochters in de documentaire duidelijk. Vooral toen Johnny Cash na alle tumult zich genoodzaakt zag een persbericht de wereld in te sturen waarin hij nadrukkelijk stelde met een ‘witte vrouw van onbesproken gedrag en met een goed karakter’ getrouwd te zijn. Een vernedering van epische proporties, vooral omdat de licht getinte Vivian ook later ondervond dat ze niet paste in het ideaalbeeld van de conservatieve countrygemeenschap. 

In 1966 vroeg Vivian een scheiding aan, vooral in de hoop dat dit signaal haar echtgenoot wakker zou schudden. Het pakte heel anders uit. Johnny Cash had inmiddels zijn hart verloren aan zangeres June Carter, nazaat uit een vooraanstaand muzikantengeslacht. Ze trouwden in 1968. Vanaf dat moment leken duistere krachten samen te spannen om de naam van Vivian uit het levensverhaal van Johnny Cash weg te vegen. In interviews meldde June Carter steevast liefst zeven kinderen te hebben, waarbij ze zich zonder scrupules de vier kinderen toe-eigende die door Vivian Liberto op de wereld gezet waren en waar ze de dagelijkse zorg voor had.

Haar dochters Rosanne, Kathy, Cindy en Tara maken zichtbaar geëmotioneerd duidelijk hoe hun moeder gebukt ging onder deze grove miskenning. Vanwege haar grote afkeer van publiciteit had ze echter niet het podium om dit beeld bij te stellen. Hoewel ze kort na de scheiding hertrouwde met een politieman, bleef Johnny Cash de liefde van haar leven, blijkt ook uit My Daling Vivian. Toen ze op hoge leeftijd besloot om haar levensverhaal op te tekenen, vroeg ze eerst de zanger om toestemming. Ze kreeg die. Nadat June Carter overleden was, kwam het zelfs tot een voorzichtige verzoening.

Het betekende echter niet het einde van haar tragiek. Na de dood van Johnny Cash, op 12 september 2003, werd een grootschalige herdenkingsdienst gehouden waar verschillende beroemde collega’s van de zanger optraden. De rol van June Carter werd alom geroemd, de aanwezige Vivian moest ondergaan dat ze opnieuw doodgezwegen werd. De enige hommage die aan haar gericht werd, door haar ex-schoonzoon Rodney Crowell, werd uit de tv-registratie gesneden. “Het was de zoveelste klap”, verzucht in van haar dochters in de documentaire. “Ik heb geen idee hoe ze dit allemaal heeft kunnen verdragen.”

Toch was de gifbeker nog altijd niet leeg. In 2004 kreeg Vivian het script onder ogen van de beoogde biopic Walk The Line. Hoewel de film vernoemd was naar het nummer dat Johnny Cash voor haar geschreven had, draaide het andermaal om de verlossing brengende June Carter. Ze zag zichzelf terug als een zeurende, ruziezoekende huismus die niets anders deed dan de carrière van haar man dwarsbomen. Een nieuwe publieke vernedering dreigde. Ze kampte bovendien met een slechte gezondheid. Longkanker, bleek later. Het vooruitzicht van de film was de fatale klap, vertelt Rosanne Cash in de documentaire. “Ze wilde die film niet afwachten. Mijn moeder wilde weg zijn voor die uitkwam. Ze had het niet overleefd.” Vivian overleed op 24 mei 2005. Walk The Line ging in september dat jaar in roulatie en werd een immens succes.

My Darling Vivian is een essentiële aanvulling op de Johnny Cash saga. Het corrigeert een scheefgetrokken beeld. Toch waken de vier dochters, de enigen die het woord doen, er voor om met modder te gooien. Ze doen simpelweg hun verhaal, daarbij onderbroken door sfeervolle foto’s en bewegende beelden waarvan een deel nooit eerder gepubliceerd werd. My Darling Vivian is boven alles een ontroerend verhaal over een loodzwaar leven, verteld door vier krachtige vrouwen die niet bang zijn om hun emoties te tonen. Er wordt menige traan geplengd. Gevoelige zielen wordt dan ook geadviseerd om bij het bekijken van My Darling Vivian ook zelf een zakdoekje bij de hand te houden.

Deel deze pagina:
Bekijk ook