Na de plotselinge dood van zanger Bon Scott in februari 1980 gaf niemand meer een cent voor de toekomst van AC/DC. Wat moest de Australische hardrockband immers zonder zijn charismatische frontman? Tot verbazing van iedereen sloeg de groep al na een paar maanden terug met een album waarmee alle verkooprecords verpulverd werden. Back In Black, dat op 25 juli 1980 verscheen, hoeft in de lijst best verkochte albums aller tijden alleen Thriller van Michael Jackson boven zich te dulden.
De omstandigheden waaronder Bon Scott zijn laatste adem uitblies, konden nauwelijks treuriger zijn. Na een avond stappen in Londen werd hij door zijn vriend Alistair Kinnear achtergelaten in diens Renault 5, voor de deur van zijn haveloze flatje aan de Overhill Road in East Dulwich, net buiten de Britse hoofdstad. Zijn stapmaatje verklaarde later tegenover de politie dat Bon Scott buiten westen was geweest en dat het hem niet gelukt was om de zanger uit zijn auto te slepen. Dus liet hij hem achter, in de koude Engelse winternacht. De volgende dag, 19 februari 1980, werd zijn levenloze lichaam aangetroffen door diezelfde Kinnear.
Als officiële doodsoorzaak werd alcoholvergiftiging vastgesteld, al zal de onderkoeling ook niet geholpen hebben. In recente jaren is in biografieën ook gesuggereerd dat Bon Scott bezweken was aan een overdosis heroïne, een drug waarmee hij al eerder geworsteld had. Hoe het ook zij, met zijn plotselinge dood leken de kansen verkeken van de band die juist een jaar eerder met het album Highway To Hell op een spectaculaire manier was doorgebroken. Hoe nu verder?
Het ontheemde AC/DC had elke willekeurige zanger kunnen strikken, de band was immers super-hot. Tot verbazing van de schare fans lieten de Australiërs het oog vallen op de destijds 35-jarige Engelsman Brian Johnson. Hij was begin jaren zeventig zanger geweest van Geordie, een B-categorie band die alleen in eigen land wat marginaal succes had gehad. Volgens de overlevering had Bon Scott zich ooit lovend over Brian Johnson uitgelaten. Het werd vooral duidelijk dat AC/DC geen grote naam wilde binnenhalen, maar kneedbare type zich zonder al te veel gedoe ondergeschikt zou maken aan de beproefde formule van de band.
De band trok zich met de nieuwkomer terug op de Bahama’s om daar in april en mei 1980 een nieuw album op te nemen, waarbij ze zich verzekerd wisten van de zegen van de nabestaanden van Bon Scott. AC/DC werkte in de Compass Point Studio met topproducer Robert ‘Mutt’ Lange, waarmee ze ook het succesvolle Highway To Hell hadden opgenomen. Er werd geen tijd verkwist. Het album werd gemixt in de Electric Lady Studio in New York, ooit opgezet door Jimi Hendrix. De inktzwarte hoes die ontworpen werd, was bedoeld als uiting van rouw over de gevallen zanger. Al op 25 juli 1980 kon het resultaat gepresenteerd worden aan een wereld die op z’n best afwachtend was.
Er bleek zich op het tropische eiland echter een mirakel voltrokken te hebben. AC/DC herrees met een album vol absolute top-songs als Hells Bells, Shoot To Thrill, Back In Black, You Shook Me All Night Long en Rock And Roll Ain’t Noise Pollution. Pakkende riffs, swingende tempo’s, teksten vol dubbele bodems en kwinkslagen. Het was Robert ‘Mutt’ Lange bovendien opnieuw gelukt om het geluid van de band te stroomlijnen zonder de opwindende essentie geweld aan te doen. Zelfs de grootste scepticus moest erkennen dat AC/DC zich op een spectaculaire herpakt had.
Toch zal niemand het megasucces van het album aan hebben zien komen. In de maanden na het uitkomen ervan schoot het in talloze landen naar de top van de albumlijsten: Frankrijk, Engeland, Canada en Australië. De top 10 werd gehaald in onder anderen Duitsland, Amerika, Noorwegen, Finland en Oostenrijk. Het zijn statistieken die maar een deel van het verhaal vertelden. In de jaren die volgden, bleef Back In Black in gigantische aantallen verkopen. Het ontpopte zich tot het iconische hardrockalbum dat eigenlijk iedereen in zijn collectie moest hebben. Een beetje wat Miles Davis’ Kind Of Blue voor de jazz is: een standaardwerk dat alle genres oversteeg.
Anno 2020 staat de teller op 50 miljoen exemplaren, terwijl het nog altijd dagelijks over de toonbank vliegt. Back In Black laat daarmee klassiekers als Bat Out Of Hell van Meat Loaf, The Dark Side Of The Moon van Pink Floyd, de soundtrack voor The Bodyguard en Rumours van Fleetwood Mac achter zich. Triller van Michael Jackson is het enige album waarvan meer exemplaren verkocht werden: 66 miljoen.
In de schaduw van dat monstersucces is er in de afgelopen jaren veel gediscussieerd. Waar was Bon Scott nu precies aan overleden? Wie hadden hem vergezeld tijdens die laatste turbulente uren in Londen? Wat was hun rol geweest? De grootste vraag die nog altijd op vele fora rondzingt is over de mogelijke postume rol van de overleden zanger in dit succesverhaal. Volgens de credits op het album tekende Brian Johnson voor alle teksten, terwijl de gitaristen Angus en Malcolm Young als vanouds de muziek hadden geleverd. AC/DC had echter, samen met Bon Scott, begin 1980 al gewerkt aan het nieuwe album. In februari 1980 had hij gedrumd(!) op vroege versies van Back In Black-songs als Let Me Put My Love Into You and Have A Drink On Me.
In interviews hield de band naderhand bij hoog en bij lag vol dat na de dood van Bon Scott compleet nieuwe teksten waren geschreven – door Brian Johnson. Het verhaal liet alleen veel ruimte voor hardnekkige twijfel. In zijn Geordie-jaren was de zanger bepaald geen productief tekstschrijver geweest. Was het überhaupt mogelijk om in een paar weken tijd de teksten voor een compleet album bij elkaar te harken? En je hoefde niet met een vergrootglas boven de teksten van de songs te gaan hangen om overal de vingerafdrukken van Bon Scott te zien: van de seksuele toespelingen tot de zwaar aangezette humor. Vrienden van de zanger kwamen in de nummers uitdrukkingen tegen, die hij al eerder gebezigd had, zoals ‘knockin' me out with those American thighs’ en ‘she told me to come but I was already there’, uit You Shook Me All Night Long. Het was ook alom bekend dat Bonn Scott altijd een tekstboekje bij zich droeg, waarin hij spontane invallen noteerde. Na zijn dood bleek dat zwarte boekje spoorloos verdwenen te zijn.
Had de band toch gebruik gemaakt van de ruwe ideeën die Bon Scott verzameld had, al was het maar voor een deel van de songs van Back In Black? Er was het nodige voor te zeggen. Het was in elk geval opvallend dat AC/DC in tekstueel (en muzikaal) opzicht later nooit meer het niveau van dit album wist te evenaren. Speurders ontdekten bovendien dat de erven van Bon Scott royalties ontvingen voor het album Back In Black. Was dit een gul gebaar van de band of waren er onderhandse afspraken gemaakt?
Het is de vraag of de echte waarheid ooit aan het licht zal komen. AC/DC is een band die al decennia omgeven wordt door een ware omerta: een ondoordringbare ring van stilzwijgen over alles wat er zich op persoonlijk en zakelijk vlak binnen de band afspeelt. Het is te hopen dat de betrokkenen desondanks ooit openheid van zaken geven. Het zou mooi zijn als eindelijk duidelijk wordt welke rol Bon Scott speelde in de spectaculaire manier waarop AC/DC zijn eigen dood overleefde.