Het zijn opwindende tijden voor iedereen die Bob Dylan koestert. De inmiddels 79-jarige meester maakte de afgelopen maanden veel indruk met drie nummers die al digitaal verspreid werden: Murder Most Foul, I Contain Multitudes en False Prophet. Ze zijn representatief voor wat Rough And Rowdy Ways te bieden heeft, zijn 39ste album dat op 19 juni uitkomt. Zijn eerste plaat met eigenwerk in acht jaar. Het staat vol sterke, ambachtelijke songs en in de teksten wordt verwezen naar politiek, kunst en historie. Het is het werkstuk van een artiest die nog niets van zijn ambitie en zeggingskracht verloren heeft.
Het kon geen toeval zijn dat Bob Dylan op 27 maart dit jaar vanuit het niets de single Murder Most Foul op de mensheid losliet. Op dat moment was de wereld in de ban van de Coronacrisis, waarvan op dat moment duidelijk werd hoe verstrekkend de gevolgen zouden zijn. Het bijna 17 minuten durende Murder Most Foul ging over een heel ander drama, dat echter een vergelijkbare impact had: de moord op de Amerikaanse president John F. Kennedy in november 1963. Het was een gebeurtenis die destijds ook het wereldnieuws maandenlang domineerde. Bob Dylan schetst ook hoe vooral Amerika in februari 1964 uiteindelijk ontwaakte uit een maandenlange apathie: dankzij het uitbreken van de koorts die Beatlemania heette. Zijn onderliggende boodschap lijkt duidelijk. Muziek biedt troost, hoe tragisch de tijden ook zijn. Niet voor niets eindigt het nummer met iets wat lijkt op een playlist vol legendarische namen uit de pop, blues en jazz.
Rough And Rowdy Way bevat nog veel meer linkjes naar het verleden. Sommigen zijn zonneklaar, anderen vergen enig graafwerk. Zo kan het niet anders of is de titel van het album geïnspireerd op My Rough And Rowdy Ways, een nummer uit 1929 van Jimmie Rodgers, een Amerikaanse zanger die zich bewoog op de grens van folk en country. Bob Dylan lijkt met False Prophet voort te bouwen op de rauwe gitaarakkoorden van If Lovin’ Is Believin’, een song die Billy ‘The Kid’ Emerson in 1954 opnam voor het legendarische Sun-label. En het stevige Goodbye Jimmy Reed is natuurlijk een ode aan de blues-artiest uit Mississippi die ooit bekend werd met nummers als Big Boss Man en Bright lights, Big City. Voor wie het nog niet wist: de liefde voor traditionele Amerikaanse muziek zit diep bij Bob Dylan.
In het ingetogen Mother Of Muses komen ook allerlei namen voorbij, zoals die van Patton, een Amerikaanse generaal uit de Tweede Wereldoorlog. Volgens Dylan zou hij de weg vrijgemaakt hebben voor Elvis Presley en later Martin Luther King. De blik is trouwens niet alleen maar op het verleden gericht. I Contain Multitudes – de titel is een citaat uit een gedicht van Walt Whitman – is opvallend autobiografisch. Bob Dylan presenteert zich hier als een lichaam waar veel geesten in huizen; een vat vol tegenstellingen. Hij is zowel Anne Frank als Indiana Jones. En hij is gek op de beschaafde klanken van klassieke componisten, maar houdt ook van snelle auto’s en fastfood. De ironie waarmee hij zijn ontboezemingen serveert, is een extra attractie. Hij neemt zichzelf niet al te serieus.
Voor wie zich graag onderdompelt in de teksten van Bob Dylan, heeft Rough And Rowdy Ways dus veel te bieden. Hoe meer je inzoomt, hoe meer lagen er zichtbaar worden. Op de vele sites die gewijd zijn aan het leven en werk van de zanger wordt dan ook al maanden hevig gespeculeerd en gediscussieerd over de herkomst van diverse fragmenten. Zo zou de tekstregel ‘open your mouth, I'll stuff it with gold’ uit False Prophet terug te voeren zijn op een uitspraak die een Labour politicus in 1947 deed tijdens een debat over de ziektekostenverzekering. In zijn ogen dreigden de monden van de artsen volgepropt met goud te worden. Mocht het inderdaad zo zijn, voedt dat alleen maar de verwondering. Welke artiest zet zijn spade zo diep in de grond van de geschiedenis?
Niet alles op Rough And Rowdy Ways is zulke zware kost. My Own Version Of You en I’ve Made Up My Mind To Give Myself To You zijn mooie, melodieuze liedjes met meer aardse teksten. Zoals het album ook veel te bieden heeft voor wie iets minder gefascineerd is door Dylan’s teksten. De toon wordt gezet door subtiele folk klanken. Veel akoestische gitaar en een heel functioneel spelende band. Uitzonderingen zijn de wat steviger songs als False Prophet, Goodbye Jimmy Reed, Crossing The Rubicon en de uitgesponnen soundscape Murder Most Foul.
Dan is er nog De Stem. Tijdens recente optredens liet die hem nogal eens in de steek, maar op Rough And Rowdy Ways klinkt Dylan krachtig, bevlogen en urgent. Natuurlijk, de jaren gaan hoorbaar tellen, maar nog altijd bezorgt hem dat extra zeggingskracht. De teksten, de muziek en die stem maken van Rough And Rowdy Ways een nieuw hoogtepunt in het immense oeuvre van Bob Dylan. Terwijl de meeste bands en artiesten op leeftijd vroeg of laat terugvallen op successen uit vervlogen jaren, weet de zanger de nostalgie op een afstand te houden. Zijn melodieën zijn nog altijd schitterend, maar het zijn vooral zijn teksten die duidelijk maken dat hij nog altijd net zo ambitieus is als in – pakweg – de jaren zestig en zeventig, zijn alom erkende toptijd. Natuurlijk schreef hij de songs voordat we door de Corona-crisis beroofd werden van al onze alledaagse vanzelfsprekendheden, maar Rough And Rowdy Ways blijkt het juiste album op het juiste moment te zijn: een rijke verzameling songs vol berusting en troost.