Muziek is een universele taal. Dat geldt eens te meer voor popmuziek. In de lange geschiedenis ervan waren er verschillende momenten waarop een groot deel van de mensheid heel even stapelgek leek te zijn van dat ene nummer of aan de voeten lag van die ene superster. Van Elvis Presley tot Ariana Grande. Zestig jaar popmuziek in vogelvlucht, aan de hand van 20 onvergetelijke gebeurtenissen.
Over wie het eerste rock-‘n-roll liedje afleverde kan eindeloos gediscussieerd worden, maar vast staat dat Elvis Presley de eerste echte ster was die het genre opleverde. Op 5 juli 1954 nam hij in de Sun Studio in Memphis zijn eerste single op: That's All Right, een cover van blueszanger Arthur Crudup. In de maanden die volgden, groeide Elvis Presley dankzij zijn stem, looks en uitstraling uit tot het eerste tieneridool dat de nog prille popmuziek voortbracht. Een uithaal met zijn stem, een opgetrokken bovenlip of een suggestieve beweging met zijn heupen was genoeg om zalen vol oververhitte jongedames flauw te laten vallen.
Na de brute moord op president John F. Kennedy in november 1963 snakte heel Amerika naar verlichting. Die kwam in de vorm van een Brits kwartet: The Beatles. De band uit Liverpool had heel Europa al aan de voeten liggen, maar Amerika had zich nog niet helemaal gewonnen gegeven. Alles veranderde toen op 9 februari 1964 The Beatles optraden in het populaire muziekprogramma The Ed Sullivan Show. Er hing al zo’n koortsachtige spaning rond de band dat die avond 73 miljoen Amerikanen aan de beeldbuis vastgeplakt zaten, ruim een derde van de bevolking. Een record dat sindsdien niet meer gebroken is. Beatlemania sloeg in de dagen die volgden genadeloos toe, met als spectaculair resultaat dat The Beatles op 4 april 1964 de vijf bovenste plaatsen van de Billboard Single Top 100 in beslag namen met Can’t Buy Me Love, Twist And Shout, She Loves You, I Want To Hold Your Hand en Please Please Me. Ook dit record staat nog altijd. Dankzij een optreden op 6 juni 1964 maakte ook Nederland kennis met de waanzin die The Beatles opriepen. De koorts bleef in de lucht tot eind augustus 1966, toen de band alle tumult ontvluchtte door simpelweg te stoppen met optreden om zich voortaan op studiowerk te concentreren.
Begin jaren zeventig zwichtte een groot deel van de jeugd voor de felle kleuren en de pakkende liedjes die zo kenmerkend waren voor de glamrock. The Sweet, Slade, Mud en T.Rex scoorden grote hits. Het was dan ook een genre waarin het vooral draaide om singles, niet om albums. Er was iemand als David Bowie voor nodig om te bewijzen dat er in deze vluchtige wereld ook serieuze muziek gemaakt kon worden. Het resultaat was een album waarmee hij zowel zijn jonge fans als de kritische muziekpers aan zich wist te binden: The Rise And Fall Of Ziggy Stardust And The Spiders From Mars, dat in de zomer van 1972 uitkwam. Het op een los concept gebaseerde album wordt nog altijd gezien als een van zijn beste en meest succesvolle werkstukken.
The Partridge Family, The Jackson 5, The Cowsills – eind jaren zestig en begin jaren zeventig waren bubblegum bands rond broers en zussen even heel erg in zwang. Ze maakten platen, maar dankten hun bekendheid (soms) ook aan heerlijk ongecompliceerde televisieseries. Zoals dat ook gold voor The Osmonds, veruit de meest succesvolle van het stel. De band bestond uit de broers Alan, Wayne, Merrill, Jay, Donny en Jimmy, soms aangevuld met hun enige zus Marie Osmond. Het stel was al een kleine tien jaar actief toen begin jaren zeventig de eerste hits gescoord werden met lichtgewicht hitjes als Sweet And Innocent, Go Away Little Girl en Puppy Love. In een tijd dat de popmuziek als maar harder leek te worden, waren The Osmonds een oase van onbevlekte beschaving. Het stond een wereldwijde adoratie niet in de weg. Menig meisje verloor haar hart aan Donny, terwijl de mollige ‘Little’ Jimmy vooral vertedering opriep. In de laatste fase van de succesperiode werd de sound van de broers een stuk steviger. Juist toen scoorden The Osmonds een van hun grootste hits met een single die op 14 oktober 1972 uitkwam: Crazy Horses. Een nummer 1-hit in Nederland.
Het viertal was een jaar eerder met Ring, Ring niet door de Zweedse voorronde gekomen, maar op 6 april 1974 won ABBA in de Britse badplaats Brighton het Eurovisiesongfestival met Waterloo. Heel even leek de groep een typische eendagsvlieg te worden. Singles als Honey, Honey en I Do, I Do, I Do, I Do, I Do bezorgden ABBA nog geen wereldroem en een Europese tournee verliep moeizaam. Alles veranderde echter met de single SOS, een afgetekende nummer 1-hit in landen als Australië, België, Frankrijk, Duitsland, Zuid-Afrika, terwijl het ook hoog eindigde in de hitlijsten van Engeland, Amerika en ons eigen Nederland – een tweede plaats in de Top 40. Vanaf dat moment was ABBA een absolute top-act die jarenlang de single en albumlijsten zou domineren.
1977 mag volgens sommige fijnproevers het jaar van de punk zijn, in werkelijkheid werd de toon gezet dooreen hele ander fenomeen: disco. De dominantie daarvan werd het best geïllustreerd door de film Saturday Night Fever die net voor de feestdagen in première ging. De soundtrack was al een maand eerder verschenen. De film vertelde het verhaal van Tony Manero (John Travolta) die aan zijn uitzichtloze bestaan probeerde te ontsnappen door mee te doen aan danswedstrijden. In de beste tienerfilmtraditie was er ook allerlei romantisch drama in verwerkt. Saturday Night Fever was de film-hit van het jaar en wist in luttele weken miljoenen naar de bioscopen te lokken. Zo leverde de film die een schamele 3,5 miljoen kostte om te maken uiteindelijk ruim 240 miljoen dollar op. De film maakte van disco een mondiale rage en bezorgde John Travolta een sterrenstatus. De soundtrack was een vergelijkbaar succes, vooral dankzij de hits van The Bee Gees, o.a. Stayin’ Alive, How Deep Is Your Love, Night Fever en More Than A Woman. Van de dubbel-lp zouden uiteindelijk 54 miljoen exemplaren verkocht worden, waarmee het nog altijd de succesvolste soundtrack aller tijden is.
Na het immense succes van Saturday Night Fever werd John Travolta (als Danny) gecast voor Grease. In deze in de jaren vijftig gesitueerde tienerfilm was zijn tegenspeelster Olivia Newton-John (Sandy). Net als Saturday Night Fever was Grease meteen na de première in de zomer van 1978 een instant succes. Maandenlang was de wereld in de ban van de film. Summer Nights, Greased Lightnin’, Hopelessly Devoted to You en You’re The One That I Want werden gigantische hits. De onvermijdelijke dubbel-lp vlog ook weg. De teller zou uiteindelijk richting de 38 miljoen exemplaren gaan, terwijl de film een slordige 400 miljoen dollar zou opbrengen.
Op 1 augustus 1981 zond MTV – Music Television – de allereerste videoclip uit: Video Killed The Radio Star van The Buggle, gevolgd door You Better Run van de zangeres Pat Benatar. De zender zou de popmuziek blijvend veranderen. Vanaf dat moment was het niet alleen belangrijk dat een band of artiest een goed album en een hitgevoelige single afleverden, een gelikte videoclip was vanaf dat moment een extra voorwaarde voor wereldwijd succes. In de eerste jaren waren het vooral blanke pop- en rockartiesten die baat hadden bij het veelbekeken station, met Michael Jackson als een van de weinige uitzonderingen. Onder druk van managers en platenmaatschappijen besloot MTV vanaf het midden van de jaren tachtig meer zwarte acts te vertonen, zoals Prince, LL Cool J, The Pointer Sisters en Rick James.
Doe Maar was een onwaarschijnlijk succesverhaal. De band bestond uit gelouterde muzikanten: dertigers die al een hele leven achter zich hadden toen ze als Doe Maar in een luttele maanden uitgroeiden tot tienersterren. Vooral de optredens riepen de gekte rond The Beatles in herinnering: uitzinnig gillende meiden, fans die in katzwijm afgevoerd moesten worden, songs die allemaal mee geblèrd werden. Ondanks die prille leeftijd van dat publiek, gingen de heren van Doe Maar in de teksten zware thema’s niet uit de weg zo bleek al tijdens de eerste hits: 32 Jaar (Sinds 1 Dag Of 2), Doris Day en Is Dit Alles. Dat bleek eens te meer toen in november 1982 de single De Bom verscheen, geïnspireerd door de actuele discussie over de wapenwedloop. De band wist met het thema de juiste snaar te raken, want op 4 december 1982 scoorde Doe Maar er de eerste nummer 1-hit mee. Anderhalf jaar later werd de alom aanwezige waanzin de band teveel en werd besloten te stoppen.
Als lid van The Jackson 5 en The Jacksons was Michael Jackson al een bekende zanger, maar zijn loopbaan kreeg in 1979 pas echt vleugels met het uitkomen van Off The Wall. Het enorme succes daarvan werd in alle opzichten overtroffen door Thriller, het album dat op 30 november 1982 in de winkels lag. Het leverde liefst zeven wereldhits op, met het titelnummer de laatste in die reeks. Voor dat nummer werd door regisseur John Landis een videoclip gemaakt die de allure kreeg van een volwaardige speelfilm. Met een speelduur van bijna 14 minute was het ook veel langer dan de gebruikelijke clip. Michael Jackson zelf speelde de hoofdrol van een vriendelijke jongeman die ’s nachts in een vreselijke weerwolf verandert. De video werd op 2 december 1983 voor het eerst gedraaid door MTV, een van de popgebeurtenissen van het jaar. Miljoenen mensen bekeken de clip en bleven dat doen toen die eindeloos herhaald werd. De kostbare productie bleek een goede investering te zijn: in de maanden die volgden schoten de verkoopcijfers van het album weer ophoog. Mede dankzij deze videclip groeide Thriller uit tot het best verkochte album aller tijden.
De aangrijpende beelden van het door hongersnood getroffen Ethiopië inspireerde Bob Geldof van The Boomtown Rats en Midge Ure van UItravox tot het schrijven van Do The Know It’s Christmas? – dat opgenomen werd met de elite van de Britse popmuziek. De single werd eind 1984 een gigantische hit en bracht veel geld voor het goede doel op. Het succes bracht het tweetal tot de volgende stap: een compleet festival waarvan de opbrengsten ten goede van hongerend Afrika zouden komen. Live Aid vond plaats op 13 juli 1985 met als belangrijkste locaties het Wembley Stadion in Londen en het John F. Kennedy Stadion in Philadelphia. Naar schatting 1,9 miljard kijkers – ongeveer 40% van de wereldbevolking, bekeken de optredens van o.a. Status Quo, Queen, The Who, Led Zeppelin, U2, Paul McCartney, Duran Duran, Bob Dylan, Mick Jagger, Dire Straits, David Bowie, Tina Turner, Madonna, Elton John en Neil Young. Er zou uiteindelijk 150 miljoen Pond opgehaald worden. Nog altijd staat het te boek als een van de best bekeken live-uitzendingen ooit. Vooral het optreden van Queen heeft in de loop van de jaren een iconische status gekregen. Het werd dan ook de climax van de biografische film Bohemian Rhapsody – de film-hit van 2018.
In het voorjaar van 1990 begon Madonna met de meest ambitieuze en veelbesproken wereldtournee uit haar loopbaan: de Blonde Ambition World Tour. Alles was indrukwekkend, van de choreografie tot het decor. De Amerikaanse zangeres baarde echter de meeste opzien door in haar performance seks en religie te combineren. Het kwam haar op veel kritiek te staan, maar voor haar fans bewees ze opnieuw een baanbrekende artieste te zijn, voor wie geen heilig huisje veilig was.
De popmuziek kende veel boybands, maar Take That was toch met afstand de meest succesvolle. In de eerste helft van de jaren negentig lag de hele wereld aan de voeten van Gary Barlow, Howard Donald, Mark Owen, Jason Orange en Robbie Williams. De band scoorde wereldhits met nummers als Back For Good en Never Forget. Hoe groot het succes ook was, achter de schermen stormde het vaak hevig, meestal als gevolg van de onhandelbare Robbie Williams. Zijn vertrek in 1995 luidde het einde in van de band. Op 13 februari 1996 werd officieel bekendgemaakt dat Take That zou stoppen. Journaals openden ermee en het nieuws werd breed uitgemeten op voorpagina’s van kranten. Het verdriet onder fans werd zo groot dat hulplijnen werden opgezet om wanhoopsdaden te voorkomen. Groot zal dan ook de blijdschap zijn geweest toen Take That in 2005 weer bij elkaar kwam – met succes. Robbie Williams doet af en toe mee als hij zin heeft, Jason Orange hield het in 2014 voor gezien. Dertig jaar na het prille begin is Take That nog altijd een absolute top-formatie, zeker als live act.
In 1996 had de Britse meidenband met de allereerste single Wannabe al een nummer 1-hit gescoord in liefst 37 landen. Het enorme succes van de Spice Girls werd nog eens onderstreept met een spetterend optreden tijdens de Brit Awards van 1997 waar de dames twee keer in de prijzen vielen: beste Britse single en beste Britse video. Het iconische beeld van de avond was zangeres Geri Halliwell in een mini-jurk gemaakt van de Engelse vlag.
De dood van prinses Diana op 31 augustus 1997 dompelde de wereld in diepe rouw. Vooral in Engeland was het verdriet groot. Voor het paleis ‘Lady Di’ in Londen groeide in de dagen na haar fatale ongeluk in Parijs een immense bloemenzee. Elton John, een goede vriend van de prinses, vroeg zijn vaste schrijver Bernie Taupin een nieuwe tekst te maken voor het nummer Candle In The Wind. Hij speelde deze versie op 6 september 1997, tijdens de begrafenisplechtigheid in de Westminster Abbey. Al een week later lag het als de single Candle In The Wind 1997 in de platenzaken. Op de hoge golven van het verdriet werd het een enorme hit. Wat heet: in de lijst best verkochte singles aller tijden hoeft het alleen White Christmas van Bing Crosby boven zich te dulden. De massaliteit van alles ging de zanger al snel tegenstaan, onthulde hij in zijn recente biografie Ik, Elton John. De nieuwe versie is op geen enkele compilatie te vinden en tijdens zijn huidige afscheidstournee vertolkt hij consequent de originele uitvoering.
Na zijn tumultueuze vertrek bij Take That gaven weinigen nog een cent voor de loopbaan van Robbie Williams, een ongeleid projectiel met een drugsprobleem. Hij wist zichzelf echter op een indrukwekkende manier bij elkaar te rapen en groeide dankzij albums als I've Been Expecting You (1998), Swing When You're Winning (2000) en Escapology (2002) uit tot een allround superster. Een uitstekende zanger, een begaafde componist en vooral een enorm podiumbeest. Dat laatste bewees hij vooral tijdens de liefst drie uitverkochte optredens bij Knebworth, waar hij optrad voor liefst 375.000 uitzinnige fans. Het was daarmee het grootste popevenement in Engeland tot dan toe.
De op Barbados geboren zangeres Rihanna was al een superster toen ze eind 2009 het album Rated R uitbracht. Toch betekende het een belangrijke nieuwe stap in het succesverhaal. Er was veel waardering voor de muzikale variatie die ze bood – pop, hip-hop, r&b – maar het viel op dat ze ook tekstueel meer diepgang dan voorheen bood. Zo groeide Rated R niet alleen uit tot een nieuw commercieel succes, maar eindigde de plaat ook in talloze jaarlijstjes van muziekjournalisten.
De Britse zangeres verwerkte op haar tweede album 21 een roerige periode in haar privéleven. Openhartige nummers waarmee ze miljoenen harten wist te beroeren. Van het album zou ze uiteindelijk meer dan 31 miljoen exemplaren verkopen. Het maakt haar tot de meest succesvolle zangeres van deze tijd.
Vooral op basis van haar tweede album Back To Black uit 2006 werd Amy Winehouse alom gezien als een van de beste zangeressen van haar generatie. Een echte artieste die putte uit de soul, gospel en jazz en daar toch ook een actuele draai aan wist te geven. Het werd helaas ook al snel duidelijk dat ze worstelde met demonen als drank en drugs. Een gevecht dat ze op 23 juli 2011 verloor. De hele wereld rouwde om het verlies.
‘Less is more’ is het motto waarmee Ed Sheeran uitgroeide tot de populairste popartiest in jaren. Hij oogt als een jongen van hiernaast, wordt zelden betrapt op grote woorden en zingt eenvoudige liedjes waarin hij zichzelf begeleidt met gitaar en wat zelf aan-geslingerde elektronica. Het was een eenvoud waar de massa kennelijk naar snakte, want de wereldtournee ‘÷ Tour’ die hij in maart 2017 begon draaide uit op de meest succesvolle aller tijden. Met een revenu van 775,046,937 dollar liet hij traditionele grootverdieners als The Rolling Stones, U2, Coldplay, Guns N’Roses en Metallica achter zich.