In het afgelopen decennium is het muziekalbum vaak doodverklaard. Jongeren stelden hun eigen playlist samen of lieten zich door algoritmes leiden. Het album leek iets te zijn van vroeger, van ouders en grootouders. Toch bleven er altijd muzikanten die meer wilden dan een verzameling liedjes, die een visie hadden en die het album als vorm gebruikten om een nieuwe richting in te slaan. Aan het einde van dit decennium kunnen we gerust zeggen dat het album nog lang niet dood is, maar dat er anders tegenaan wordt gekeken dan pakweg dertig jaar geleden.
10 essentiële albums van de afgelopen 10 jaar.
David Bowie – Blackstar (2016)
2016 was een slagveld voor popmuzikanten. Begin van dat jaar kwam Bowie met een zeer experimenteel album. De altijd berekende Bowie leek niet meer te geven om hits of airplay en schotelde ons zeven lange nummers voor die veelal over de dood leken te gaan, vol jazzinvloeden en onnavolgbare ritmes. Een meesterwerk. Eén van de grootste popmuzikanten ooit was weer helemaal terug. En toen kwam twee dagen later dat verschrikkelijke bericht…
Radiohead - A Moon Shaped Pool (2016)
De negende van Radiohead. Een album dat vanaf de eerste seconde overdondert. Wat een schoonheid! Thom Yorke bezingt onder meer zijn stukgelopen relatie en doet dat fenomenaal prachtig, recht uit het hart. Tel daarbij op de geniale composities en de fascinerende songteksten, geluidseffecten en ritmes, en je krijgt het mooiste album van het afgelopen decennium.
Nick Cave – Ghosteen (2019)
Het is riskant om zo’n recent album in deze top 10 te plaatsen, het album heeft nog geen tijd gehad om te bezinken. Maar toch is het overduidelijk dat Ghosteen hier thuishoort. Alles op deze plaat is anders aan Nick Cave. De rauwe duivelsachtige rocker van weleer zingt nu ingetogen, of beter gezegd, hij mijmert en jammert zachtjes over het leven. Na het eveneens prachtige Skeleton Tree is dit het tweede album sinds de dood van zijn vijftienjarige zoon en op deze plaat probeert Cave zich te verzoenen met het onverdraaglijke. Hartverscheurend.
Beyoncé – Beyoncé (2013)
Beyoncé begreep dat mensen op een andere manier naar muziek zijn gaan luisteren en kwam met een visueel album. Zonder aankondiging of dure reclamecampagnes werd dit album op het internet gezet. Het bleef niet bij een gimmick, daarvoor was de muziek veel te goed. Een zinderende Beyoncé – de grootste ster van het decennium (sorry Kanye) - begeleidt door futuristische R&B en electrosoul.
Kamasi Washington – The Epic (2015)
Ooit zo’n rijk en compromisloos debuut gehoord? Het is onmogelijk om te beschrijven wat er allemaal gebeurt op deze drie-uur-durende trip met soulnummers, koormuziek en een heel orkest. En natuurlijk met de altijd vonkende saxofoon van Kamasi Washington. Geen jazzalbum om zachtjes op de achtergrond te draaien, maar als je aandachtig luistert, word je beloond met uitbundige en virtuoze muziek, die je na de eerste keer niet meer loslaat en die door de jaren heen alleen maar meer indruk maakt.
Kanye West – My Beautiful Dark Twisted Fantasy (2010)
Als Kanye West deze lijst had opgesteld, zou hij zichzelf zonder twijfel op plek één hebben gezet. En op twee. En op drie. Geen groter ego in de muziekindustrie dan dat van Kanye en dit album lijkt het spiegelbeeld van zijn maker te zijn. Kanye gaat all the way en zelfs nog verder. Van een gedicht van Roald Dahl tot een riff van The Birds, van John Legend tot Chris Rock, achtergrondkoortjes met Elton John, Alicia Keys en Rihanna, megalomane raps met zijn typerende eigenzinnige teksten, filmische en epische muziek - het zit er allemaal in en het is allemaal even ongekend.
PJ Harvey – Let England Shake (2011)
Een rauw en ongepolijst album van ’s werelds meest unieke singer-songwriter. Iedere keer weet Harvey haar publiek te verrassen. Deze keer kwam ze met een conceptalbum over haar vaderland. Maar dan wel ten tijde van oorlog en vernietiging. Een akoestische gitaar, een orgeltje, een tokkelende viool en haar aangrijpende teksten over ‘The Great War’. Muziek over gruwelijkheden en verlangens in oorlogstijd. Let England Shape is niet alleen een historisch document, maar bovenal een waarschuwing aan het Engeland van het begin van dit decennium.
Arctic Monkeys – Tranquility Base Hotel & Casino (2018)
Vijf jaar na hun succesvolste plaat AM gooiden de Arctic Monkeys het over een totaal andere boeg. De gitaren werden naar de achtergrond verbannen, de piano kwam centraal te staan. Geen harde riffs, geen refreinen om mee te zingen – veel fans waren dan ook diep teleurgesteld. Waar waren Alex Turner en zijn band mee bezig? Het was een dappere stap om niet de zoveelste succesplaat te maken, maar een theatraal conceptalbum over een futuristisch hotel in de ruimte. Een sfeervolle plaat die qua muziek doet denken aan de jonge David Bowie, waarbij de zang soms net zo duister klinkt als bij Leonard Cohen.
Sufjan Stevens – Carrie & Lowell (2015)
Een intiem en intens album. Carrie & Lowell gaat over het gekwelde leven van de moeder van Sufjan Stevens die hem eerst als eenjarige en later als driejarige verliet. Vlak na haar dood brengt hij zijn gevoelens over deze moeilijke, bipolaire en aan alcohol verslaafde vrouw onder woorden. Sufjan Stevens is openhartig zoals je zelden meemaakt: ‘Should I tear my eyes out now? Everything I see returns to you somehow. Should I tear my heart out now? Everything I feel returns to you somehow’, maar ook: ‘I just want to be near you’. Dat het album nooit te particulier of topzwaar wordt, komt door het grote vakmanschap van Stevens. Hij maakt het troostrijk en zelfs hoopvol. Een weemoedige plaat over liefde, eenzaamheid, pijn en vergeving.
Paul McCartney – Egypt Station (2018)
Natuurlijk heeft Paul McCartney in de Beatles gezeten, maar zijn solocarrière maakt evenveel indruk. 25 studioalbums, 99 singles, 5 albums met klassieke muziek, 2 albums met elektronische muziek, 9 concertregistraties en 74 muziekvideo’s. Toen hij 22 jaar was scoorde hij al een nummer 1 hit in Amerika en op zijn 73ste nog steeds. (In totaal heeft hij 43 keer op nummer 1 gestaan.) En alsof het allemaal niks is, tourt hij ondertussen voortdurend over de hele wereld. Tijdens de opnames van Egypt Station had Macca er overduidelijk veel zin in en dat levert één van de sterkste albums uit zijn oeuvre op. Prachtige kleine songs en meeslepende rocksuites, met veel verwijzingen naar zijn oude band. Het is niet meer zo hip en vernieuwend en zijn stem kraakt en piept, maar alsnog laat een geïnspireerde McCartney het gros van de jonge muzikanten ver achter zich.